Babbeltrucs, Fishing en Spoofing

Oplichters worden steeds slimmer. Ze verzinnen steeds weer nieuwe manieren om mensen van hun privégegevens of bezittingen te beroven. Tijdens de coronacrisis zien we bijvoorbeeld oplichters die zich voordoen als verpleger en u zogenaamd komen prikken. Of een bankmedewerker die even bij u langskomt, omdat u niet naar de bank kunt komen. Iedereen kan slachtoffer worden van dergelijke trucs, ook ouderen.

Oplichters komen vaak betrouwbaar over. Ze bellen bij je aan, spreken je op straat aan of bellen je op. Zogenaamd namens de bank, de thuiszorg of zelfs om een toiletbezoek voor hun kind. Eenmaal binnen worden op die manier elk jaar vele mensen van hun bezittingen beroofd.

Ook proberen oplichters mensen aan de deur te laten pinnen. Als ze de pincode af kunnen kijken en je vervolgens van je pas kunnen beroven, halen ze zoveel mogelijk geld van je rekening.

Waar moet je op letten?

Doe niet zomaar de deur open voor een onbekende. Of gebruik bijvoorbeeld een kierstandhouder om de deur op een kier te kunnen zetten;

Laat nooit een onbekende binnen en sluit de deur als je binnen iets gaat halen;

Pin nooit zomaar aan de deur als je niet zelf iets hebt besteld waarvan je weet dat je het moet afrekenen;

Geef je pinpas nooit uit handen. Ook niet als iemand je op die manier aanbiedt om te helpen bij het pinnen. Pin ook niet wanneer iemand anders de betaalautomaat wil vasthouden. Op die manier kan iemand mogelijk meekijken met je pincode.

Telefonische babbeltruc

Ook via de telefoon benaderen oplichters mensen, bijvoorbeeld om een bezoek aan te kondigen. Of ze doen zich voor als de bank en proberen je te overtuigen om overboekingen te maken, in te loggen of je gegevens, pincodes of beveiligingscodes te geven. Soms wordt zelfs gevraagd om direct toegang te geven tot je computer. Banken vragen dit nooit.

Waar moet je op letten?

Vertrouw je het niet helemaal? Bel de organisatie die het betreft zelf om het te controleren. Zoek zelf het telefoonnummer op;

Banken vragen nooit via de telefoon of SMS om je gegevens, pin- of beveiligingscode of om overboekingen te doen. Ook vragen banken je niet om directe toegang tot je computer te krijgen.

Ben je toch slachtoffer geworden?

Meld het direct bij je bank en laat je pas blokkeren;

Doe altijd aangifte bij de politie;

Is de oplichter nog in de buurt? Bel direct 112.

Bij spoofing wordt er een trucje gebruikt om een andere identiteit aan te nemen. Spoofing betekent letterlijk ‘nabootsen’.

Hoe gaat een oplichter te werk?

De oplichter kan zich telefonisch voordoen als iemand van je bank. Het telefoonnummer manipuleert hij, waardoor ook daadwerkelijk het telefoonnummer van de bank op jouw telefoon verschijnt. De oplichter zegt dat er wat mis is met je betaalrekening of bankaccount en vraagt je om geld over te maken naar een zogenaamde kluisrekening of veilige rekening. Ook kan de oplichter vragen om privé- of inloggegevens.

Wat kunt u zelf doen?

Let op: Banken vragen nooit om geld over te maken naar een andere rekening.

Let op: Banken vragen nooit om persoonlijke gegevens.

Daarom: Verbreek de verbinding als je het niet vertrouwt.

Zoek zelf het telefoonnummer op van de instantie of bank en doe navraag.

Slachtoffer

Ben je onverhoopt slachtoffer geworden? Doe dan altijd aangifte of melding bij de politie.

Veel mensen schamen zich nadat zij slachtoffer zijn geworden van oplichting, dat hoeft absoluut niet. Deze criminelen gaan heel geraffineerd te werk. Ze maken misbruik van het vertrouwen dat je hebt in een familielid of bekende. Iedereen kan slachtoffer worden.

Meer informatie en tips

Kijk voor meer tips over veilig internetten op Veiliginternetten.nl. En voor meer informatie over veilig bankieren op Veiligbankieren.nl.

In een bericht, bijvoorbeeld een e-mail of sms, wordt gevraagd om te klikken op een link of om in te loggen. Die link kan bijvoorbeeld leiden naar een valse website van een bank, waarin je gevraagd wordt om je gegevens in te vullen. Op deze manier proberen internetcriminelen toegang te krijgen tot je computer of je persoonlijke gegevens. Deze manier om gegevens te achterhalen heet phishing (letterlijk: ‘hengelen’). Met die gegevens kunnen internetcriminelen je vervolgens veel geld afhandig maken.

Ook vraagt men soms direct om geld over te maken. Via valse e-mails proberen internetcriminelen aan je geld te komen. Daarom eerst checken, dan klikken.

Waar moet je op letten?

Klik nooit op een link van een mail die je niet vertrouwt en download geen bijlage;

Twijfel je, bel dan de organisatie waar het om gaat, zoals je bank en zoek daarvoor zelf het telefoonnummer op;

Gaat het om geld? Gaat het om belangrijke gegevens? Is er haast bij? Let op! Eerst checken, dan klikken. Via de Fraudehelpdesk kun je de e-mail controleren.

Lees op Veiliginternetten.nl wat phishing is en wat je kunt doen tegen nepmails.

Ben je toch slachtoffer geworden?

Meld het onmiddellijk bij je bank;

Doe altijd aangifte bij de politie;

Meld het bericht ook als je geen slachtoffer bent geworden bij de Fraudehelpdesk.

Let goed op als je pint. Criminelen proberen over de schouder mee te kijken om te zien welke pincode iemand intoetst. Bijvoorbeeld bij de kassa in de winkel of door vlak achter iemand te gaan staan bij een geldautomaat. Als ze je vervolgens ook je pinpas afhandig maken, bijvoorbeeld met behulp van een babbeltruc of door zakkenrollerij, halen ze zoveel mogelijk geld van je rekening.

Waar moet je op letten?

Scherm bij het intoetsen van je pincode de toetsen af met je hand of portemonnee;

Staat iemand te dicht achter je, vraag dan om meer privacy;

Laat je niet afleiden tijdens het pinnen.

Daarnaast is het goed de daglimiet voor het pinnen met je pas te beperken. Betaalvereniging Nederland adviseert daarnaast om zoveel mogelijk contactloos te betalen. Dan hoeft u meestal geen pincode in te toetsen en kan deze ook niet worden afgekeken. Veilig contactloos betalen zónder pincode is mogelijk bij bedragen tot en met 50 euro.

Ben je toch slachtoffer geworden?

Meld verlies of diefstal van je betaalpas onmiddellijk bij je bank en laat je pas blokkeren;

Doe altijd aangifte bij de politie.

Bij hulpvraagfraude doet een oplichter zich voor als een bekende via bijvoorbeeld WhatsApp. Bijvoorbeeld als je (klein)zoon of (klein)dochter, maar regelmatig ook als vriend of vriendin. Er wordt gevraagd om hem of haar snel te helpen door geld over te maken of te klikken op een betaalverzoek.

Vaak staat in het eerste bericht dat de ‘bekende’ een nieuw mobiel nummer heeft. Ook vragen criminelen soms zelfs om geld via het WhatsApp-account van degene die je kent. Doordat in het bericht staat dat er grote nood is en het geld direct nodig is, zijn veel mensen geneigd om het geld aan ‘deze bekende’ toch maar snel over te maken. Vertrouw zo’n bericht daarom niet zomaar.

Bel altijd eerst de persoon zelf op het oude nummer en zorg dat u een normaal gesprek met hem of haar kan voeren. Neem er geen genoegen mee als de persoon zegt je niet te kunnen horen.

Waar moet je op letten?

Maak nooit zomaar geld over zonder dat je iemand daadwerkelijk hebt gesproken of gebeld. Controleer altijd rechtstreeks bij de bekende door zijn/haar oude nummer te bellen. Niet gebeld = geen geld.

Voorkomen dat oplichters je benaderen

Plaats je telefoonnummer niet openbaar op social media, website of online handelsplatformen;

Om te voorkomen dat misbruik wordt gemaakt van je WhatsApp-account kunt je tweestapsverificatie instellen. Dat is een extra beveiliging. Op Veiliginternetten.nl staat hoe je dit kunt doen.

Ben je toch slachtoffer geworden?

Meld het zo snel mogelijk bij je bank (ook bij een poging) om het rekeningnummer van de oplichter te laten blokkeren en zo andere slachtoffers te voorkomen;

Doe altijd aangifte bij de politie (ook bij een poging). Dit kan ook digitaal. Maak een bestandje aan van het WhatsApp gesprek, zodat je die bij de aangifte kunt voegen;

Meld het bericht ook als je geen slachtoffer bent geworden bij de Fraudehelpdesk.