De taxichauffeur op weg naar het vliegveld van Kaapstad was heel resoluut: hij accepteerde geen creditcards, cash moest-ie hebben. En anders kon ik uitstappen. We stopten bij een geldautomaat. Ik had net m’n pincode ingevoerd toen iemand links van me mijn aandacht vroeg en iemand rechts van me mijn pasje pikte. Weg bankpas, weg taxi, weg vliegtuig en weg romantisch beeld van Kaapstad. Voor het eerst van m’n leven beroofd, op klaarlichte dag. Terug in het hotel nam ik een dubbele whisky om te bekomen van de schrik.
Zelfs op dat moment - helemaal van de kaart - wist ik dat de diefstal een mager excuus was om een borrel te nemen. Een koude douche of een weldadige meditatie had ook geholpen. Maar ja, van alcohol word je creatief met smoezen. Herkent u deze? ‘Ik heb het verdiend vandaag.’ Of: ‘Het is wel ergens op de wereld 5 uur!’ Of: ‘We hebben iets te vieren!’ En dat kan dan van alles zijn: dat de regen is gestopt of dat de was is gedaan, het maakt niet uit. En natuurlijk deze: ‘Ik wil niet ongezellig zijn.’
Ik zag laatst een niet-drinker in een talkshow. En die zei het zo: “Als ik een biertje afsla is iedereen geshockeerd: ‘Ben je ziek?’ ‘Heb je je vrouw geslagen in een dronken bui?’ ‘Zit je in een rehab-programma?’ Onbegrijpelijk vinden ze het: waarom in vredesnaam drink ik geen vergif?”
Want of je het nu wilt of niet: alcohol is vergif. Hoe lekker ik het zelf ook vind. Onlangs is het in een grootschalig onderzoek opnieuw aangetoond. Zelfs een klein beetje alcohol heeft al verstrekkende gevolgen. Met één à drie glazen extra per week vergroot je de kans op dementie met 15 procent. En dat is nog maar een van de vele desastreuze effecten. En het standaardexcuus dat één glas rode wijn per dag goed voor je is dan? Daar zit toch een stofje in waardoor je langer leeft? Jazeker: de antioxidant resveratrol. Onder andere goed voor hart en bloedvaten. Een kleine kanttekening: dat heeft pas effect wanneer je zo’n twaalf flessen per dag drinkt.
Terug naar Kaapstad. Vreemd genoeg hebben mijn bezoekjes aan die stad steeds een alcoholisch bijsmaakje. Twee keer was ik er met iemand die daar in een afkickkliniek had gezeten. De een is nog altijd nuchter, de ander doet zijn best. Maar het monster is nog vaak te sterk. Dan moet de draak gevoerd worden en is weerstand kansloos. De liefste mensen met de mooiste talenten gaan eraan kapot.
Voor het Liliane Fonds was ik ooit in een township onder de rook van Kaapstad. Ik vroeg me af waarom een bewoner blaren om zijn mond had. “Hij heeft geen geld voor bier”, was het antwoord. “Hij drinkt met water verdunde accuvloeistof.” Zelden zag ik het verwoestende effect van alcohol duidelijker geïllustreerd.
