In Zuid-Europa leven ouderen en hun (klein)kinderen al generaties lang samen. In Frankrijk worden kleinschalige maisons de retraite (oftewel verzorgingshuizen voor ouderen die geen kinderen in de buurt hebben die kunnen bijspringen), zoveel mogelijk in het dorp zelf gebouwd zodat bewoners in de omgeving blijven waar ze hun hele leven woonden. In ons land groeit ook de behoefte om samen met de kinderen een woning te delen ook al omdat er een wooncrisis is, dus twee vliegen in één klap zou je zeggen.
Maar de meeste gemeenten zijn mordicus tegen gesplitst wonen. Zij gokken liever op de bouw van seniorenwoningen waarvan het kabinet er over vijf jaar 290.000 gebouwd wil hebben. Een belachelijke gok, nu duidelijk wordt dat dat aantal nooit wordt gehaald. Vorig jaar kwamen er slechts een paar duizend bij. Gemeenten die halsstarrig vasthouden aan het verbod op woningsplitsing en niet verder willen dan een mantelzorghuisje in de achtertuin, zijn oerdom bezig. Wat denken die lokale politici? Dat achter een aanvraag voor woningsplitsing een malafide huisjesmelker zit die arbeidsmigranten in de woning wil stapelen? Weg met die angst lijkt me, want een gesplitste woning is een win-winsituatie voor ouderen en woningzoekenden.
Ondertussen bloeien er steeds meer initiatieven van ouderen zelf op in wijken en buurten. In de Volkskrant las ik het hartverwarmende verhaal over voorzorgcirkels. Oftewel netwerken van oudere bewoners die voor elkaar koken, boodschappen doen, klusjes uitvoeren, gezamenlijk activiteiten ondernemen of gewoon bij elkaar komen voor een babbel. Een idee dat afstamt van het Oost-Nederlandse naoberschap.
Dit alles in het besef dat het belangrijk is om een goed netwerk om je heen te hebben als je nog fit bent, want deze voorzorgcirkels zijn geen vervanging van de wijkverpleging. De bedenker van dit initiatief is psycholoog en oud-directeur van zorginstellingen Henk Geene. Hij schreef een handboek en sindsdien zijn er al tientallen cirkels opgezet. In dit geval wel met enthousiaste medewerking van de gemeenten. Maar onvermijdelijk komt voor menigeen het moment dat er professionele zorg nodig is. Met de groei van het aantal ouderen zal die vraag alleen maar toenemen. De ellende met wachtlijsten, personeelstekorten en daardoor ondermaatse, zelfs falende zorg is bekend. De enige plekken waar de zorg gegarandeerd goed is, het eten heerlijk en de kamers riant, zijn weggelegd voor mensen met een hele dikke portemonnee, want de maandelijkse kosten in dat type instelling variëren van vijf- tot zevenduizend euro.
Wie dat geld niet heeft, loopt ook het risico op verzorgenden die met vervalste diploma’s aan de slag zijn gegaan. Zorgfraude die alsmaar toeneemt en met name de meest kwetsbaren treft. Achter deze fraude zitten criminelen. Een politierapport waar RTL de hand oplegde, meldt dat deze boeven de zorg al te makkelijk kunnen misbruiken om aan te verdienen (niet-geleverde zorg declareren) of als dekmantel te gebruiken. De inmenging in de zorg door de georganiseerde misdaad groeit, waar-schuwt de politie. Gelukkig worden de instellingen zelf steeds waakzamer, maar criminaliteit helemaal uitbannen lijkt me wensdenken.
