interview-met-janny-van-der-heijden | ANBO-PCOB

Gratis webinars in oktober en november

Levenstestament, Testament en Digitale Nalatenschap

Lees meer

Interview met Janny van der Heijden: 'Ik heb altijd geweten dat ik geliefd en gewenst was’

Juni 2025

05 juni 2025

Janny van der Heijden ANBO-PCOB
Hero background icon

Tekst: Rianne van der Molen Foto's: Janita Sassen

Voordat Janny van der Heijden (70) furore maakt op tv met programma’s als Heel Holland Bakt schreef ze kookboeken en culinaire artikelen, en was ze hoofdredacteur van Tip Culinair. Ze houdt van schrijven, en vooral van eten. Met dank aan haar moeder.

Het huis van Janny van der Heijden, ergens op de Utrechtse Heuvelrug, ademt warmte en nostalgie. Alsof je een ander tijdperk instapt. Teckel Nhaan scharrelt door de kamer enin de keuken staat een CharlotteRusse; een gebakje met bavarois,fruit en lange vingers. Nep, want alsje het van dichtbij ziet, ontdek jedat het een kaars is. ‘Mijn moeder was beroemd om haar Charlotte Russe. In dat recept moet de gelatine perfect oplossen, maar op een dag mislukte dat. Mijn zoon proefde ‘fliebertjes’. Ze liet meteen weten een herkansing te willen, maar vergat de keer daarop de gelatine helemaal. Toen wisten we: er klopt iets niet. Ze bleek alzheimer te hebben. Sinds haar overlijden maak ik dit dessert elke kerst, als eerbetoon.’

janny-van-der-heijden-interview-anbo-pcob

Goed voorbeeld, doet goed volgen

De moeder van Janny stond vroeger hele dagen in de keuken. Vers was de norm en kleurstoffen waren taboe. ‘Heel uitzonderlijk in die tijd.’ Zelfs als Janny sigaren of sigaretten voor haar vader haalde en van de sigarenman snoepsigaartjes kreeg (‘dat kunnen we ons nu toch niet meer voorstellen!’), gooide ze die onderweg naar huis in de prullenbak. ‘Ik denk dat ik mijn moeder toen al begreep.’ De geluiden die uit de keuken kwamen, herinnert ze zich nog goed. Zoals het razendsnelle getik van een vork tegen porselein als haar moeder vinaigrette klopte. ‘Als ik dat geluid hoor, ben ik meteen terug in mijn ouderlijk huis.’ Ook de gedekte tafels met de zorgvuldig gekozen gerechten staan in haar geheugen gegrift: zuurkoolschotel met slagroom volgens een recept van een Wit-Russische vriendin, gevulde paprika’s, en grote stukken rosbief, die haar vader in flinterdunne plakken sneed. ‘Er waren altijd gasten en meerdere gangen, met het dessert als hoogtepunt

jannie-van-der-heijden-interview-anbo-pcob

Snoepen uit de pot

Ironisch genoeg was Janny als kind een lastige eter. Haar moeder maakte daar geen drama van. ‘Wel moest ik altijd alles proeven. Ze zei: “Wat je vandaag niet lekker vindt, kun je morgen heerlijk vinden.” Als ik echt iets niet wilde, kreeg ik iets anders.’ Geen boterhammen, want daar was ze niet zo dol op. De kleine Janny verstopte de korstjes tussen de jam en hagelslag, in de hoop dat haar moeder het niet zou merken. Lachend: ‘Nu weet ik dat ze dat natuurlijk doorhad. Maar mijn moeder hield de sfeer rondom eten positief. Daardoor ben ik steeds meer gaan lusten.’ Over smaken werd veel gesproken. Haar vader ging geregeld op jacht en daagde haar daarna uit: ‘Proef maar, kun je raden wat de fazant gegeten heeft?’ Janny voelde zich zijn kleine prinses. ‘Mijn moeder zei vaak: “Je vader wilde graag een dochter, hij was zó blij met jou.” Ik heb altijd geweten dat ik geliefd en gewenst was. Tijdens moeilijke periodes in mijn leven, zoals mijn scheiding, heeft dat besef me erdoorheen gesleept.’ Al vroeg werd Janny serieus genomen. Ze weet nog hoe ze als 10-jarige zelf karamel maakte, die ze op het ingevette natuurstenen aanrecht uitgoot. ‘Destijds vond ik dat normaal. Pas nu denk ik: wat bijzonder.’ Gebak maakte haar moeder zo vers mogelijk, bijvoorbeeld met zelfgemaakte amandelspijs. ‘Dat begon met het weken van bruine amandelen, die ze vervolgens uit hun vliesje kneep en mengde met suiker en een eidooier. Daarna moest het mengsel rusten, in een glazen pot met een rood deksel. Elke dag nam ik stiekem een lepel, zó lekker. Eens hoorde ik haar tegen een vriendin verzuchten dat het wel duur was om zelf spijs te maken, omdat het zo enorm slonk. Pas toen ik volwassen was biechtte ik haar alles op. Ze moest er erg om lachen.

Zoon als proefkonijn

Langzaam veranderde Janny van een kieskeurige eter in een alleseter. ‘André van Duin grapt er weleens over in Heel Holland Bakt. En ja, ik eet nu bijna alles. Zelfs witlof, wat ik als kind vreselijk vond, vind ik nu heerlijk. Mijn moeder had gelijk: je smaak verandert.’

Dat Janny zou gaan schrijven over voeding was niet gepland. ‘Na mijn studie Nederlandse Taal en Letterkunde ging ik bij een uitgeverij werken. Daar had ik het kennelijk vaak over eten, want toen de vertaalster voor een Duits kookboek uitviel, vroegen ze mij. Het boek was slecht, dus ik voegde allerlei tips toe. Dat mag natuurlijk helemaal niet, maar daarna zei de uitgever wel: “Waarom ga je niet zelf schrijven? Je hebt een leuke stijl.” Dat knoopte ik in mijn oren. Dus toen niet veel later de uitgeverij failliet ging, belde ik een paar kookboekenuitgevers.’

Ze kreeg meteen een opdracht. ‘Mij werd gevraagd of ik over pasta kon schrijven. “Ja hoor”, zei ik. Toen hing ik op en dacht: wat heb ik nu weer gezegd? Het werd een van de eerste pastaboeken in Nederland. Mijn oudste zoon, toen nog geen jaar oud, was mijn proefkonijn. Die heeft een pasta-opvoeding gehad.’

Janny van der Heijden-anbo-pcob

Eet-maatje voor alleenstaanden

Lange tijd bleef Janny achter de schermen werken als schrijver, journalist, hoofdredacteur van Tip Culinair en eindredacteur van tv-programma’s. Tot Omroep MAX haar vroeg als jurylid voor Heel Holland Bakt. ‘Eerst dacht ik: dat is niks voor mij. Maar ik hoefde alleen mezelf te zijn. Dát gaf de doorslag.’ De bekendheid die ze met het programma verwierf bracht haar nieuwe opdrachten.

Tv-programma’s zoals De Nationale Eettest en Denkend aan Holland, en ze werd het gezicht van de Taskforce Gezond Eten met Ouderen, een project van het ministerie van VWS. ‘Ik schrok ervan hoeveel ouderen ondervoed zijn, vooral alleenstaanden. Dat is heel zorgelijk.

Ik zou die mensen willen adviseren om een eet-maatje te zoeken, met wie je om de beurt kan koken.’ Ook vindt ze het nodig dat de voedingsindustrie in actie komt. ‘Bij een lezing over gezonde voeding vroeg iemand me waarom ik niets over ontbijtkoek had gezegd. Nou, omdat een plak ontbijtkoek met een dikke laag roomboter net zo ongezond is als een plak cake. Sterker nog, in een roomsoes zitten minder calorieën!

"Fabrikanten zetten overal ‘gezond’ op, terwijl dat niet zo is. De overheid zou daar meer tegen moeten doen."

Gezond oud worden

Als de opnames van Heel Holland Bakt starten, let Janny extra goed op haar voeding. ‘Dan eet ik ’s middags soep of salade in plaats van brood. Toch zie je echt wel aan mijn buik of we aan het begin of het einde van een seizoen zitten. Niet omdat ik zoveel aankom, maar omdat al die suikers een klap voor je systeem zijn.’

Nu ze zelf een dagje ouder wordt, laat Janny zich inspireren door de zogenoemde blauwe zones, gebieden in de wereld waar mensen tot op hoge leeftijd gezond zijn. ‘Gezond eten en bewegen zijn daar belangrijk, maar die mensen hebben vooral een reden om op te staan. Ze staan nog midden in de maatschappij. Daar kunnen andere ouderen van leren. Verbinding zoeken is cruciaal. Dat kan door vrijwilligerswerk, door op de kleinkinderen te passen of door een hobby.’

Zelf hoeft ze niet te zoeken naar een doel; haar dagen vullen zich vanzelf. ‘Ik denk er weleens aan om minder te gaan werken, maar het komt er gewoon niet van. Steeds weer komt er iets leuks op mijn pad.’ Maar hoe druk het ook is, ’s avonds staat ze vrijwel altijd zelf in haar keuken. ‘Inmiddels heb ik een heel arsenaal aan snelle recepten, speciaal voor drukke tijden. Altijd met verse ingrediënten, zoals ik van mijn moeder heb geleerd.’

De 5 voor Janny

‘Heel handig. Dat moet ook wel in mijn vak. Tegelijk snap ik goed dat veel ouderen het lastig vinden. Laatst moet ik voor een reis naar Engeland een Electronic Travel Authorisation aanvragen. Een heel gedoe. Zou iedereen dat kunnen?’

‘Als ik een andere ruimte had dan mijn eigen huis om mensen op te vangen, zou ik dat met alle liefde doen. Maar een kamer verhuren, nee, mijn huis is een plek waar ik tot rust wil komen.’

‘Kopen. Ik wil een auto gewoon in één keer kunnen betalen en er niet iedere maand geld voor opzij hoeven zetten.’

‘Met Arine – al 55 jaar. Toen we allebei in Israël in een kibboets gingen werken, raakten we bevriend. Nog elke dag bellen we elkaar en delen we lief en leed.’

‘De mensen om je heen. Voor mij zijn dat mijn kinderen en vrienden. Daarom is het belangrijk om eropuit te blijven gaan, mensen te ontmoeten. Ook is kunst voor mij belangrijk, daar kan ik heel blij van worden.’

Levensloop

janny-van-der-heijden-interview-anbo-pcob

1954 Geboren op 3 september

1993 Eindredacteur bij het tvprogramma Koken met Sterren.

1983 Start kookrubriek in het Haarlems Dagblad, daarna de GPD-dagbladen en het AD.

2001 Hoofdredacteur van Tip Culinair.

2013 Jurylid bij Heel Holland Bakt (Omroep MAX).

2014 Stelt De Nationale Eettest (BNNVARA) samen.

2017 Wordt het gezicht van de Taskforce Gezond Eten met Ouderen.

2019 In Denkend aan Holland (Omroep MAX) trekt ze met André van Duin door Nederland.

2023 Smaakpalet van de Lage Landen verschijnt, waarin Janny de traditie en eetcultuur van de Nederlanden beschrijft.

2024 In de podcast Gestolen

Gezicht (Omroep MAX) vertelt ze hoe haar identiteit werd gestolen.

2024 Gastconservator van de tentoonstelling ‘Grand Dessert– De geschiedenis van het toetje’ in Kunstmuseum Den Haag.