Bijna 2 miljoen ouderen eenzaam; klein gebaar kan eenzaamheid tegengaan

Met kerst wil niemand alleen zijn. Toch voelt 51% van de ouderen zich (weleens) eenzaam. Een kwart gaat er slechts ééns per maand, of nog minder vaak, op uit. Dit blijkt uit een peiling van ANBO-PCOB. De meest invloedrijke ouderenbond vraagt alle Nederlanders, van jong tot oud, om een klein gebaar om een verschil te maken voor mensen die zich eenzaam voelen.

Zo’n 2 miljoen Nederlandse ouderen voelen zich dus weleens eenzaam, maar voor een flinke groep is contact met anderen ook daadwerkelijk niet vanzelfsprekend. Eén op de acht ouderen hoort of ziet minder dan wekelijks een familielid, vriend of kennis. Een aanzienlijke groep van 14% geeft aan zelden of nooit een goed gesprek te voeren. Dit getal stijgt fors, want in 2022 was dit 9% en in 2024 11%. Ook schrijnend: bijna één op de vier ouderen gaat zelden of nooit (eens per maand of minder) samen met iemand op pad. Dat kan ook iets kleins zijn, zoals het drinken van een kopje thee of een wandeling naar de markt.

Eenzaamheid wordt vaak gezien als het gemis aan contact, maar er zijn respondenten die een andere invulling geven aan het begrip. Zo laat een van de deelnemers weten zich alleen te voelen ‘ook al zijn er veel mensen om je heen, als er geen echte belangstelling voor elkaar is’. Een ander: ‘Met de feestdagen, terwijl ik mijn kinderen om me heen heb’. Toch verwoorden deelnemers eenzaamheid zoals dat vaak verondersteld wordt: ”Dagen niemand spreken en ook niet weten wanneer dat weer gebeurt”.

Digitale vaardigheden hebben invloed

Ouderen die zich somber voelen, hebben vaker last van eenzaamheid. Het is opvallend dat digitale vaardigheid ook invloed heeft op de gemoedstoestand: ouderen die digitaal vaardig zijn, voelen zich vaker uitstekend tot goed (73%) dan degenen die niet (zo) vaardig zijn (48%). Mogelijke oorzaak hiervan is het gegeven dat digitale middelen helpen om contact te houden, zelfstandig te blijven en makkelijker toegang te vinden tot informatie en activiteiten.

Omdat digitale vaardigheden een belangrijke rol kunnen spelen in het voorkomen van eenzaamheid en somberheid, trekt ANBO-PCOB samen op met partner SeniorWeb om eenzaamheid te bestrijden. SeniorWeb is een vereniging met als doel senioren het gemak en plezier van de digitale wereld te ontdekken. De vereniging heeft 520 locaties door het hele land. SeniorWeb nodigt tijdens de Computervraagdagen iedereen uit eens binnen te lopen om kennis te maken met uiteenlopende digitale onderwerpen. Onder het genot van een kop koffie en een taartje kunnen geïnteresseerden direct nieuwe sociale contacten opdoen.

René Kuster, directeur-bestuurder van SeniorWeb: ‘Digitale vaardigheden zijn tegenwoordig onmisbaar om mee te blijven doen. Onze ervaring is dat ouderen die digitaal vaardiger zijn, meer sociale contacten onderhouden en zich aantoonbaar meer verbonden voelen. Met onze 520 leslocaties bieden we ouderen een vertrouwde plek om te leren, vragen te stellen en elkaar te ontmoeten. Zo bouwen we stap voor stap aan een samenleving waarin niemand digitaal buiten de boot valt.’

Gezond en prettig leven

ANBO-PCOB roept al haar leden via de nieuwsbrief op om een eenzame buurtgenoot of bekende eens mee te nemen voor een wandeling, een kop koffie of een bezoekje aan de hobbyclub. In april 2026 zal de ouderenbond bovendien het eigen digitale ontmoetingspunt Trefpunt gratis openstellen voor iedereen die geïnteresseerd is.

Anneke Sipkens, directeur-bestuurder van ANBO-PCOB: “Een netwerk van sociale contacten en het hebben van een goed gesprek kunnen bijdragen aan een gezonder en prettiger leven. Tragisch dat er nog steeds een grote groep mensen is die hiervan verstoken blijft. Met deze actie bieden we handvatten om in verbinding te komen met anderen, te ontmoeten en zo het leven wat extra kleur te geven. We laten zien dat contact zoeken kan met een klein gebaar.”

Over het onderzoek

De resultaten van het onderzoek naar sociale contacten en ontmoeten zijn hier te lezen.

Aan het onderzoek dat Abbi Insights uitvoerde in opdracht van ANBO-PCOB, deden 7.530 mensen van 65-plus mee. Om ervoor te zorgen dat de resultaten een goed beeld geven van ouderen in Nederland is de data gewogen op basis van leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, regio, huishoudgrootte en mate van stedelijkheid.