Geld terug bij oplichting via nepwebshop of WhatsApp

Veiligheid

03 november 2025

Webshops aanpassen levert veel gebruikersgemak voor senioren op

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn per jaar ongeveer 1,5 miljoen mensen slachtoffer van online fraude en oplichting.

Voorbeelden zijn aankopen via platforms als Marktplaats of Vinted. U betaalt maar krijgt de spullen nooit geleverd. Of u wordt zogenaamd door één van uw kinderen via WhatsApp gebeld met een verzoek om geld over te maken omdat hun spullen zijn gestolen.

Veel mensen denken dat je het geld dat je met dit soort zaken kwijt bent nooit meer kan terugkrijgen. Dat is gelukkig niet altijd het geval, maar u moet wel zelf aan de slag. U kunt namelijk een civiele procedure starten met de zogeheten PNBF-regeling. De afkorting staat voor Procedure NAW-gegevens Begunstigde bij niet-bancaire Fraude.

Eerst even de termen uitleggen:

Niet-bancaire fraude: dat is fraude waarbij het slachtoffer zélf de betaalopdracht geeft. Hieronder valt ook de zogenoemde helpdeskfraude. Banken vergoeden deze schade wel.
NAW-gegevens: NAW is de afkorting van naam, adres, woonplaats.

Wat kunt u doen als slachtoffer?

Heeft u door oplichting geld overgemaakt naar een Nederlandse bankrekening (die begint met de letters NL)? En dat is korter dan 13 maanden geleden? U kunt dan uw bank vragen om de NAW-gegevens van de oplichter zodat u een procedure kunt starten. De bank zal contact opnemen met de rekeninghouder en hem/haar gelegenheid geven om het bedrag binnen drie weken aan u terug te storten. Na de drie weken geeft de bank de gegevens aan u. Behalve als het om een minderjarige gaat of iemand die onder curatele staat.
Met de NAW-gegevens kunt u een civiele procedure starten tegen de oplichter. U kunt daarbij hulp vragen bij twee instanties; de Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders (LAVG) en Aansprakelijkgesteld Nederland.
De oplichter wordt aansprakelijk gesteld. Dat gaat via een deurwaarder
Blijft een reactie uit, dan kunt u naar de rechter stappen.

De kosten van zo’n procedure moet u wel eerst zelf betalen. Stelt de rechter u in het gelijk, dan krijgt u deze kosten vergoed. Uiteraard naast het bedrag van de geleden schade.

Sinds de PNBF-regeling bestaat, is de helft van de trajecten in het voordeel van het slachtoffer uitgepakt.

Wilt u meer weten over oplichting? Luister dan eens naar ons podcast-reeks over veiligheid en criminaliteit: