De Toekomst

Zorg, wonen en pensioenen in de komende jaren

Wat gaat de ouderenvereniging in 2050 bewegen? Wat zijn de speerpunten voor de komende jaren? ANBO-PCOB gaat er anno 2025 vanuit dat de thema’s wonen, zorg en pensioenen de toekomstige speerpunten zullen zijn.

Grote problemen betekenen ook: grote uitdagingen. Tot vermoedelijk in de jaren 2030 is er sprake van een wooncrisis met een tekort aan geschikte en betaalbare woningen voor jongeren en ouderen. De gezondheidszorg staat voor grote dilemma’s door de medische technologie. En wat gebeurt er met de inflatie en pensioenen in het nieuwe pensioenstelsel, waarin een deel van de pensioengelden individueler en met minder garanties wordt belegd? Hoe vergaat het de AOW? ANBO-PCOB zet zich in voor de koopkracht van gepensioneerden. De demografische druk neemt toe, zowel op de woningmarkt, in de gezondheidszorg als op de pensioenen en uitkeringen. Ouderenorganisaties houden de vinger aan de pols.

Gestegen levensverwachting en gevarieerd vrijwilligerswerk

De gestegen levensverwachting brengt meer gezonde, maar ook meer zieke jaren. Veel senioren zijn langer actief op de arbeidsmarkt, in belangenverenigingen, sportverenigingen, natuurbeheer, mantelzorg, de politiek, musea, of als (buurt)grootouder. De stijging van het aantal ouderen in de toekomst zal hun deelname aan de maatschappij doen toenemen en een verzilvering van deze productiviteit met zich meebrengen. Ook is er een toenemende belangstelling voor zingeving, gezondheid en levenskwaliteit, waar ouderenorganisaties op inspelen met informatie en advies.

Waar afdelingen van ouderenorganisaties lokaal de pijn van het verlies van actieve leden voelen, lijkt het vrijwilligerswerk op nationaal niveau diverser en informeler te worden. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) constateert in haar verkenning van 2024 Samenleven in de toekomst een geleidelijke afname van het lidmaatschap van verenigingen en een toename van informelere samenkomsten, zoals wandel- of fietsgroepen en lees- of theaterclubs. Ouderen blijken iets vaker dan jongeren lid van belangenverenigingen.

De macht van het getal verbindt

Grote aantallen maken indruk. Sinds 2021 werkt ANBO-PCOB in de Seniorencoalitie samen met de Koepel Gepensioneerden en de oudere-migrantenorganisaties SOMNL (Samen voor Ouderen met een Migratieachtergrond in Nederland) en NOOM (Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten). Het aantal 55-plussers met een Caribische, Chinese, Marokkaanse, Molukse, Surinaamse, Turkse, Zuid-Europese of andere achtergrond neemt in Nederland sterk toe. Sinds 2025 zijn ook KBO Gelderland en de KBO’s van Zuid- en Noord-Holland toegetreden tot de Seniorencoalitie.

Daarmee is de Seniorencoalitie de grootste organisatie in Nederland die opkomt voor ouderen. Belangenbehartiging vindt plaats in brede samenwerkingsverbanden, met onder meer ministeries, pensioenfondsen, banken, zorgverzekeraars, patiëntenverenigingen, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en diverse maatschappelijke organisaties.

Deze breedte én de macht van het getal brengen veel verantwoordelijkheden met zich mee. Ouderenorganisaties uiten zorgen, zien kansen en zullen blijven meedenken, meedoen en meebeslissen. ANBO-PCOB verwoordt deze visie in Ouderen: de onmisbare schakel in onze samenleving zo: ‘Ouder worden doe je samen. De vergrijzing is geen bedreiging, maar een kans. Een kans om de mogelijkheden van huidige en toekomstige generaties zo goed mogelijk te benutten en te verbinden.’

De periode 2000 tot en met de toekomst is gebaseerd op gesprekken met ANBO-PCOB en aanvullend onderzoek.