'Leven voor de egelopvang'

Actief en betrokken

Tekst: Kirsten Dorrestijn | Foto's: Janita Sassen

Riet Schouten (83) vangt al 45 jaar wilde dieren op, waarvan de laatste zes jaar alleen egels. Ze gaat zelfs ’s nachts haar bed uit om baby-egels melk te geven. Het verzorgen en voeden geeft haar een tevreden gevoel.

Er is net een verzwakte egel binnengekomen bij de Egelopvang in Bellingwolde, een dorpje in het oosten van Groningen. Riet Schouten (83) komt van achter uit haar tuin met een stok aangelopen om speciale egelmelk in haar keuken klaar te maken. Het egeltje ligt opgerold opeen warmhoud kussentje onder een fleecedeken in de ‘ziekenboeg’. ‘Ik weet niet of hij het redt’, zegt Riet. In het hok ernaast liggen vier jonge egels van vijf maanden oud te slapen. Riet pakt er een en legt het bolletje in haar handpalm, met de stekeltjes van zijn rug op haar hand. De pootjes en het snoetje zijn ingetrokken. Maar dan komt er langzaam een piepklein nat neusje tevoorschijn. En zwarte kraaloogjes. Riet aait de stugge haartjes rondom de buik van het diertje. ‘Deze sterkt goed aan.’

Het begon allemaal in 1977 met de opvang van één jonge ransuil met een gebroken poot. ‘De voorzitter van IVN - Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid waar ik actief was, was huisarts en kreeg ook weleens vogels te verzorgen. Hij had geen tijd voor de ransuil. In overleg met mijn man heb ik een hokje in de garage gezet.’

Bij de kippenboer in het dorp haalde Riet dode eendagskuikens. ‘Onder in de zak zat stinkende smurrie. Ik knipte eraf wat nog goed was en gaf dat met een pincet aan de ransuil.’ Al snel na de komst van de ransuil kwam er een tweede hok, voor een meeuw. Het duurde niet lang of het halve huis stond vol met hokken. De eerste egels die binnenkwamen, kregen een plekje in de kelder. ‘Het hele huis stonk naar egel’, vertelt Riet. ‘Egels poepen de hele dag door en ze lopen er daarna rustig doorheen.’

Tot zes jaar geleden was de opvang gericht op wilde dieren: alle soorten vogels, waaronder uilen en buizerds, maar ook konijnen, hazen, steenmarters. Nu vangt Riet alleen nog maar egels op. Allemaal komen ze ziek, gewond of verweesd binnen. Egels zijn qua voedsel en verzorging makkelijker dan vogels, volgens Riet. ‘Ik hoef geen rauwe vis meer te snijden, eendagskuikens te knippen en insectenpap te voeren.’

De baby-egels, die in augustus en september binnenkomen, voedt Riet elke twee uur met een pipetje. Ook ‘s-nachts. In haar nachthemd voedt ze de baby-egeltjes op een stoel in de keuken. Op dit moment zitten er 43 jonge egels in de opvang. Bij topdrukte zijn het er weleens 120. Dagelijks wordt Riet geholpen door een vrijwilliger, elke dag iemand anders. Om 7.00 uur begint het met het voeren van de egels: kattenbrokjes, paté en schoon water. Ze verschonen de hokken, de handdoeken en fleecedekentjes gaan in de wasmachine.

Egels komen soms verkouden binnen en ze kunnen ‘verschrikkelijk’ hoesten, volgens Riet. Soms hebben ze diarree of zijn ze verwond door een bosmaaier of robotgrasmaaier. Riet geeft medicijnen en verzorgt wonden.

De voornaamste reden waarom Riet egels blijft opvangen, is omdat het haar een nuttig gevoel geeft. ‘Het eerste wat ik wilde worden, was moeder. Toen ik kleuterjuf was, voelde ik me gewaardeerd. Maar toen ik trouwde, werd ik ontslagen. Ik had een huishouden met een man en twee kinderen, maar ik voelde geen waardering. Door de dieren te verzorgen voel ik me nuttig. Alle mensen die een egel langsbrengen zeggen: “Wat ben ik blij dat u er bent!”. En het geeft me een tevreden gevoel als een egeltje dat ziek was, weer opknapt en vrijgelaten kan worden in de natuur.’ Riet kijkt op de klok. Het binnengekomen egeltje moet anti-wormenmiddel krijgen. Ondertussen is ze ook alweer gebeld door iemand die onderweg is met een verzwakte egel. Aan de slag.

Zelf egels helpen?

Zorg dat ze niet in een vijver kunnen vallen waar ze niet uit kunnen klimmen. Maak een uitklimmogelijkheid door een stuk kippengaas over de rand te hangen.
Ruim de tuin niet te netjes op. Maak een hoek voor takken en bladeren, of maak een composthoop.
Zorg dat egels de tuin in en uit kunnen door een gat in het hek of de schutting te maken.

Gerelateerde artikelen

anbo-pcob-dagboek-van-een-vrijwilliger-02-4800-3200

Actief en betrokken

'‘Het is heel plezierig om de ezels te voeren, te verzorgen en wat met ze rond te keutelen'

Ruud Nelissen (75) is al zijn hele leven ‘helemaal gek op ezels’.

Lees meer

Actief en betrokken

'Ik ben zielsblij dat ik dit nog kan doen'

Kees Wisse (bijna 80) is al sinds 2008 vrijwilliger voor Natuurmonumenten op het Zuid-Hollandse eiland Tiengemeten. Hij is er gids, houdt toezicht op de natuurspeeltuin en begeleidt kinderfeestjes.

Lees meer

Actief en betrokken

‘Ik ben er heel alert op dat iedereen de ruimte krijgt om iets te zeggen'

Margreet Oldhoff (70) vond haar eerste keer als gespreksleider Krachtig Ouder Worden zó leuk, dat ze bleef. Zelf is ze vaak bezig met ‘als ze later groot is’. Het gaat erom dat je bewust leeft, zegt ze. En dat, die bewustwording, vindt ze zo belangrijk dat ze anderen daar graag bij helpt

Lees meer