'Ik probeerde te verbergen dat ik een Joods meisje was

Dossier 4 en 5 mei

anbo-pcob-header-generaties-joods-meisje-600-280

'Ik probeerde te verbergen dat ik een Joods meisje was'

‘De oorlog is niet voorbij als de wapens zijn neergelegd’, zegt Hanna Sijmons (77). ‘Ik leef al mijn hele leven met een rugzakje waar verdriet en angst in zit.

‘Mijn moeder moest tijdens de oorlog onderduiken en werd liefdevol opgevangen. Maar haar ouders werden vermoord in Auschwitz en ook ooms, tantes, neven en nichten zijn vergast. Ik ben twee jaar na de bevrijding geboren en groeide op in een kleine familie, met een zus, maar zonder opa en oma. Toen ik vijf jaar was stierf mijn vader, twee jaar later overleed mijn moeder. Ik kwam terecht in een christelijk pleeggezin waar mijn pleegmoeder vertelde over de concentratiekampen. Vanaf dat moment probeerde ik te verbergen dat ik een Joods meisje was. Want als er iets ergs zou gebeuren, zou ik als eerste aan de beurt zijn.

Reis naar Polen

Wie ik was, durfde ik pas te erkennen toen mijn eigen kinderen het huis uit waren. Door een toevallige ontmoeting kwam het kantelpunt. Je kunt bang zijn en jezelf nog kleiner maken of je kunt het aangaan. Zo ben ik in 2004 naar Polen gegaan om de namen van mijn familie te noemen in Auschwitz en Sobibor. Ik sloot me aan bij een synagoge en nam Joodse les. Eindelijk voelde ik dat ik ergens bij hoorde. Na mijn pensioen ben ik vertelster geworden en heb ik mijn eindvertelling opgedragen aan mijn moeder, de vrouw die er niet mocht zijn. Kijk niet weg Ik vertel niet snel dat ik Joods ben, want je weet niet hoe mensen reageren. Er hangt ook geen mezoeza (een tekstkokertje met gebed, red.) aan mijn deur, dat durf ik niet. Mijn geloof heeft mooie tradities. Neem de tien “ontzagwekkende dagen” die voorafgaan aan Yom Kippoer. Je onderzoekt dan met wie je nog wat uit te praten hebt. Ook daar is de oproep: kijk niet weg. Mijn zus maakte de oorlog wel mee. Als ik het over mensen uit de familie heb, zegt ze: “Jij noemt namen, ik zie gezichten.” Dat hoor ik vaak van mensen die de oorlog hebben meegemaakt.’