De toekomst van betalen

Betaalmiddelen
anbo-pcob-toekomst-betalen
Hero background icon

Wim Sonneveld zong er vroeger al over: poen, poen, poen, de een zegt geld, de ander money, maar wij zeggen poen. Tegenwoordig wordt er steeds minder met contante poen betaalt. Pinnen en digitaal geld overboeken wordt steeds makkelijker. In dit artikel kijken we naar de ontwikkeling van contant geld in relatie tot andere manieren van betalen.

In rap tempo verdwijnt in Nederland contant geld uit de winkels. Was in 2010 nog 65% van alle betalingen contant, sinds 2018 betaalt de meerderheid met de pin. In 2020 daalde het aantal contante betalingen met nog eens derde. En op het hoogtepunt van de uitbraak van het coronavirus betaalde nog maar 15% met munt- of briefgeld.

Het gebruik van contant geld verschilt per land in Europa en is sterk afhankelijk van de mate van digitalisering. In Zweden is cash bijvoorbeeld in de afgelopen jaren praktisch al verdwenen, maar in Italië is nog meer dan 80% van de betalingen cash.

Betalen aan de kassa

Aan de kassa betalen we in Nederland vooral met de pinpas.

Aantal transacties in 2019: 7,03 miljard waarvan:

  • 67% met de pinpas
  • 32,4% contant
  • 0,6% met de creditcard

Aantal transacties in 2020: 6,19 miljard waarvan:

  • 78,8% met de pinpas
  • 20,8% contant
  • 0,5% met de creditcard

Contactloos betalen

Eind 2020 was 85% van alle Nederlandse betalingen met pinpassen en creditkaarten contactloos, overwegend met contactloze betaalkaarten en steeds vaker met een smartphone of wearable (sieraad of horloge met ingebouwde contactloze betaalchip).

2019

  • Insteken pinpas 31%
  • Contactloos pinpas 62%
  • Contactloos mobiel (inclusief wearable) 7%

2020

  • Insteken pinpas 15%
  • Contactloos pinpas 73%
  • Contactloos mobiel (inclusief wearable) 12%

Geldopnamen

Aan de balie bij de bank wordt nauwelijks nog contant geld opgenomen en ook het gebruik van geldautomaten daalt steeds verder.

2019

  • Balie opnamen 267.000 geldopnamen, €826 miljoen
  • Geldautomaat opnamen 248 miljoen geldopnamen, €38,3 miljard

2020

  • Balie opnamen 159.000 geldopnamen, €479 miljoen
  • Geldautomaat opnamen 160 miljoen geldopnamen, €28,5 miljard

Desondanks blijft de beschikbaarheid, bereikbaarheid en toegankelijkheid van contant geld hoog. Meer dan 99,5% van alle Nederlanders woont op minder dan 5 km van een gelduitgiftepunt.

Hoe betalen 50-plussers het liefst?

Zowel Generatie X (geboren in 1962 – 1982) als de Babyboomers (geboren in 1947 – 1962) zouden het heel jammer vinden als contant geld gaat verdwijnen (GenX 77% en Babyboomers 80%).

Generatie X betaalt offline regelmatig met de meer traditionele methoden zoals de pinpas en creditcard. Maar tegelijkertijd gebruikt een kwart de eigen smartphone om te betalen. De eenmalige machtiging en creditcard worden relatief vaak gebruikt door Generatie X, maar (naast iDEAL) zijn ook PayPal, AfterPay en Klarna populair.

Babyboomers maken zowel online als offline wat vaker gebruik van traditionele betaalmethoden. Denk bijvoorbeeld aan pinnen met pincode of betalen met een eenmalige machtiging.

Daarnaast vinden Babyboomers het prettig om met contant geld te betalen. Sommige nieuwere betaalmethoden worden ook door Babyboomers opgepikt. Zo betaalt 14% weleens contactloos met de smartphone en betaalt 9% online weleens achteraf met AfterPay.