Hoe herken ik WhatsApp-fraude?

Wat is WhatsApp-fraude?

WhatsApp-fraude, maar ook sms-fraude gebruiken criminelen om toegang te krijgen tot uw bankrekening. Via WhatsApp of sms vraagt een familielid of een bekende aan u een flink bedrag over te maken. Er is altijd haast bij, zodat het lijkt dat u snel moet handelen. Het blijkt echter om een oplichter te gaan; geen familielid of goede bekende te zijn.

Oplichters zijn er vaak heel goed in om u te laten geloven dat de afzender van het bericht écht uw kind, kleinkind, of uw beste vriend(in) afkomstig is. Ze appen of sms'en over uw (klein)kinderen of familie over iets dat in de afgelopen periode is gebeurd. Hoe ze dat weten? De oplichter kan deze gegevens vinden op internet. Een bericht op Facebook of LinkedIn, maar ook omdat u bijvoorbeeld op Marktplaats actief bent. 

Hoe herken ik WhatsApp-fraude?

Wilt u weten hoe u WhatsApp- of hulpvraagfraude kunt herkennen én voorkomen. Lees dan hieronder verder. Bent u nog geen lid van ANBO? Word dan lid voor €48,- per jaar en krijg toegang tot alle informatie op onze website, persoonlijk advies via Raad & Daad en hulp van onze vrijwilligers.

Signalen van fraude

Hieronder de drie signalen om WhatsApp- of hulpvraagfraude te herkennen:

1. Het is altijd een zogenoemde bekende die geld vraagt (en dat wil hij/zij ook snel hebben)
2. De crimineel maakt gebruik van een voor u onbekend nummer
3. De crimineel wil zo min mogelijk – liefst geen- verder contact met u

De bekende

De crimineel doet zich als een bekende van u of een familielid voor. Er wordt altijd gevraagd om snel en vaak veel geld over de maken. Daar worden allerlei smoesjes voor verzonnen: 

• Er is een onverwachte rekening ontvangen die snel betaald moet worden;  
• Men kan niet internetbankieren omdat de website van de bank een storing heeft;
• Men is bestolen, vaak in het buitenland

Een onbekend nummer

Vaak krijgt u eerst een app of sms van de crimineel (die zich dus als een bekende voordoet) dat hij of zij (tijdelijk) een nieuw telefoonnummer heeft. Om u geen argwaan te laten krijgen als het betaalverzoek komt. Soms heeft de crimineel een foto van de bekende die hij zegt te zijn aan het nieuwe nummer gekoppeld. Die foto heeft hij ergens anders vandaan geplukt. Het moet het wantrouwen bij u wegnemen.

Malware-apps

Krijgt u de laatste tijd SMS-jes waarin staat dat er een pakket naar u onderweg is? Met daarbij een link om het pakket te volgen? Trap er niet in! Criminelen proberen u op deze manier geld afhandig te maken. Lees het nieuwsbericht van de NOS >>

Hoe kan ik fraude voorkomen?

Criminelen zijn creatief met het zoeken naar middelen om te frauderen. Helemaal voorkomen kunt u het niet, maar u kunt het de crimineel zo lastig mogelijk te maken. Hieronder een paar tips om fraude via uw mobiel (WhatsApp) en/of social media te voorkomen:

• Marktplaats: zet uw telefoonnummer niet op openbaar.
• Social media (Facebook, Instagram, LinkedIn, Pinterest e.d.): zet uw profiel nooit op openbaar. Alleen mensen die uw profiel kunnen inzien of op uw vriendenlijst staan kunnen dan uw gegevens zien.
• Mobiele telefoon: stel een pincode in om uw voicemail af te luisteren. En kies dan niet voor een simpele code (zoals 0000); dan zet u de deur open voor criminelen om toegang te krijgen tot uw WhatsApp. Men gebruikt dan uw telefoonnummer om naar anderen fraude berichten te sturen.
• Tweetrapsverificatie: een moeilijk woord, dat betekent dat u uw accounts dubbel beveiligd voor toegang. Bij een dubbele verificatie hebt u niet alleen een wachtwoord nodig om in te loggen, maar u hebt ook een verificatiecode nodig. Die wordt dan als u inlogt bij het betreffende account naar uw telefoon gestuurd. 

Gouden regels

Daarnaast zijn er een aantal gouden regels als het om het herkennen en voorkomen van hulpvraagfraude gaat, namelijk:

1. Contact vermijden. Heeft u argwaan en stelt u vragen? Of vraagt u of u op een later moment terug kunt bellen? Dan zal een crimineel altijd allerlei uitvluchten bedenken om verder contact te vermijden.
2. Nooit op ingaan. Wat doet u als u een vreemd verzoek krijgt? Ga er in ieder geval nooit, maar dan ook nooit, meteen op in! Bel in ieder geval de persoon de bekende op het telefoonnummer dat u weet van hem of haar. Dus niet het nieuwe tijdelijke nummer.
   Stel deze bekende persoonlijke vragen die alleen deze persoon kan weten. 
3. Banken gebruiken geen WhatsApp. Fraude vanuit de bank komt veel voor, daarom beschrijven we deze apart. De gouden regel hiervoor is dat geen enkele bank in Nederland WhatsApp gebruikt om met u in contact te komen. Krijgt u wel een berichtje van uw bank? Dan weet u zeker dat er sprake is van fraude. Ga hier niet op in en laat uw bank weten dat u een vals bericht heeft ontvangen.

Wat kan ik doen als ik er toch in ben getrapt?

Bel direct uw bank en volg de aanwijzingen van de bankmedewerker. Doe aangifte bij de politie via telefoonnummer 0900-8844 (lokaal tarief) of via de website van de politie. Heeft u hulp nodig bij het doen van uw aangifte? Of wilt u graag uw verhaal delen om anderen te waarschuwen? Neem dan contact op met ANBO-PCOB Advies.

WhatsApp-groepen

Wilt u voortaan zelf bepalen wie u aan WhatsApp-groepen kan toevoegen? Op Android, iPhone en KaiOS kunt u zelf beslissen wie u aan een groep kan toevoegen door uw WhatsApp-Instellingen aan te passen. U kunt dit niet doen via WhatsApp Web of Desktop. Maar als u de instellingen op uw telefoon hebt gewijzigd, dan worden deze gesynchroniseerd met WhatsApp Web en Desktop.

Wilt u de groeps privacyinstellingen wijzigen? Ga dan naar WhatsApp-Instellingen:

• Android: Tik op Meer opties > Instellingen > Account > Privacy > Groepen.
• iPhone: Tik op Instellingen > Account > Privacy > Groepen.
• KaiOS: Druk op Opties > Instellingen > Account > Privacy > Groepen.

Selecteer een van de volgende opties:

• Iedereen: Iedereen, inclusief mensen die niet zijn opgeslagen in het adresboek van uw telefoon, kan u zonder toestemming aan groepen toevoegen.
• Mijn contacten: Alleen de contacten in het adresboek van uw telefoon kunnen u toevoegen aan groepen zonder uw toestemming. Probeert iemand u toch toe te voegen, dan kunnen zij u een uitnodigingsbericht sturen. 
• Mijn contacten, behalve...: Alleen de contacten in het adresboek van uw telefoon kunnen u toevoegen aan groepen zonder uw toestemming, behalve de contacten die u hebt uitgesloten. 

Tik op GEREED of druk op OK als daarom wordt gevraagd. Lees hier meer over deze privacy instellingen voor WhatsApp groepen >>