Zonder ouderen stort het vrijwilligerswerk in

Lees meer

Afdelingen ANBO-PCOB

Lees meer

Interview met Esther Hendriks

Mantelzorg en Zorg voor je ouders
anbo-pcob-interview-esther-hendriks
Hero background icon

Een vergrijzende samenleving kent een aantal uitdagingen. Bijvoorbeeld over hoe we de zorg organiseren. Want wij kunnen wel vaker en meer beroep doen op mantelzorgers, maar op wie kunnen zij zelf rekenen? Als nieuwe bestuurder van MantelzorgNL wil Esther Hendriks mantelzorgers zoveel mogelijk ondersteunen en onze samenleving ‘mantelzorg-minded’ maken: “Praat niet over, maar mét onze mantelzorgers, vraag wat zij nodig hebben. En laten we dat gaan inrichten.”

“U bent sinds januari bestuurder van MantelzorgNL. Wat heeft u de afgelopen periode vooral gedaan?

“Ik heb me tot nu toe vooral beziggehouden met kennismaken, luisteren en ondergedompeld raken in de vele facetten van mantelzorg. Ik wil weten hoe we goede landelijke en regionale afspraken kunnen maken op basis van wat we weten over mensen en hun unieke situaties. Daarvoor is het belangrijk om mét mantelzorgers te praten, niet óver ze.”

U bent volgens MantelzorgNL 'een bestuurder die de ambities van de organisatie kan vormgeven'. Wat zijn die ambities en hoe gaat u die vormgeven?

“Mantelzorgers verdienen een podium en het is mijn ambitie om ervoor te zorgen dat dat podium er komt. Daarnaast wil ik dat mantelzorg een integraal onderdeel wordt van de zorg voor en het welzijn van mensen. Dat informele zorg (mantelzorgers, vrijwilligers en het netwerk) centraal staat. Hoe ik die ambities ga vormgeven weet ik op dit moment nog niet, daarvoor wil ik mezelf wat tijd gunnen. Maar wat we ook gaan doen, het belangrijkst is dat mantelzorgers zich daar senang bij voelen.”

Even terug naar de basis: wat is mantelzorg eigenlijk precies, en waar komt de term vandaan?

“Mantelzorg is alle onbetaalde en vrijwillige hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving in Nederland. De term is bedacht door prof. dr. Hattinga Verschure in de jaren 70 en verwijst naar het omslaan van een mantel die de ander verwarmt.”

Wat is het verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk?

“Vrijwilligerswerk kies je zelf en kun je begrenzen. Je doet een paar uur per week iets voor een ander, doet dan de deur achter je dicht en komt volgende week weer terug. In het begin is er vaak nog geen (emotionele) band. Mantel-zorgers doen meestal veel meer en de mantelzorger en de zorgvrager kennen elkaar al. Voor mantelzorg kies je vaak niet, het ‘overkomt’ je. Je kunt daarom niet zeggen: ‘Vandaag ben ik geen mantelzorger’. Door de emotionele band is het heel moeilijk om nee te zeggen. Juist die band maakt het mooi en zwaar tegelijk.”

Wat is mantelzorg en wat doen jullie?

“Wij zijn een vereniging met leden en we hebben een Mantelzorglijn waar iedereen – ook niet leden – naartoe kunnen bellen en een professionele adviseur aan de lijn krijgen. Alleen voor leden bieden we ook juridisch advies. Daarnaast publiceren we een magazine en geven we webinars en trainingen. Bijvoorbeeld over belastingen, juridische dienstverlening en hoe je mantelzorgers ondersteunt. En we zijn natuurlijk de belangenbehartiger van mantelzorgers in Den Haag en de rest van de samenleving.”

Met welke vraag bellen mensen de Mantelzorglijn het vaakst?

“Mensen hebben vaak vragen over woningaanpassingen, mantelzorgwoningen, urgentie, maar ook over verhuizen. Samenwonen is echt een onderwerp aan het worden. Mensen willen weer dichter bij elkaar wonen.”

Wat we vooral lezen en horen over mantelzorg is niet bepaald positief: dat er meer beroep wordt gedaan op mantelzorgers en de druk op ze hoger wordt. Met zelfs psychische klachten tot gevolg.

“Je kan de krant niet openslaan of het gaat over mantelzorg. Het is goed dat er aandacht voor is, maar we moeten echt oppassen met woorden als arme mantelzorgers. Mantelzorgers zijn mensen die echt vanuit kracht een hele wezenlijke bijdrage leveren. En met de meeste mantelzorgers gaat het goed. Dus laten we dat koesteren, zonder te vergeten dat er een paar uitdagingen zijn.”

Wat zijn de uitdagingen?

“De meeste mantelzorgers hebben niet zoveel moeite met de zorg zelf, maar wel met alles wat erbij komt kijken. Dingen regelen, financiële en administratieve taken, zorgen dat er hulpmiddelen komen. Gemiddeld zijn mantelzorgers hier vier uur per week aan kwijt. Dit kost nog te veel energie, vooral omdat veel zaken onduidelijk zijn. Willen we als samenleving meer mantelzorg-minded worden, dan moeten we hier echt iets aan doen.”

Mantelzorg-minded?

“Volgens de statistieken moet straks één op de drie mensen in de zorg werken. En waar we nu vijftien potentiële hebben voor een zorgbehoevende, hebben we er in 2040 nog maar zes. Dus dat vraagt wel dat je met elkaar moet gaan nadenken: hoe willen we dat straks eigenlijk als samenleving organiseren? Hoe kunnen we iets wat mensen van nature willen doen – voor mensen zorgen en bij elkaar zijn – op een goede manier faciliteren als samenleving? Daarvoor moeten we aan mantelzorgers vragen: wat heb jij nou nodig, wat zou jou helpen? En laten we dan afspreken dat we dat gaan inrichten samen. We moeten de situatie in Nederland ook niet zien als een arbeidsmarktvraagstuk, maar als een vergrijzingsvraagstuk. Als we het zo bekijken, komen we tot andere oplossingen.”

Wat is een voorbeeld van zo'n oplossing?

“Veel ouderen willen wel doorstromen naar een kleiner huis, maar kunnen dat niet. Heel veel van hen zouden best wel met elkaar willen wonen – in een hofje bijvoorbeeld – en zo een beetje voor elkaar zorgen. Dat is niet alleen fijn voor ouderen, maar zou ook goed zijn voor het arbeidsmarktprobleem. Daarom moeten we echt breder gaan kijken.”

De Mantelzorglijn

De Mantelzorglijn is iedere werkdag bereikbaar van 09.00 tot 17:00 uur via:

Telefoonnummer: 030 - 760 60 55

WhatsApp: 06 27 23 68 54

mantelzorglijn@mantelzorg.nl