De standaard uitvaart bestaat niet meer

Iedereen een persoonlijk afscheid

De sobere, sombere uitvaart is verleden tijd. Steeds vaker gaan nabestaanden op zoek naar een passend en persoonlijk afscheid waarbij het leven gevierd mag worden. De mogelijkheden daarvoor zijn eindeloos. Sandra Schellekens (foto hierboven), Roos Zwetsloot (foto rechts) en Sabrina Franken (foto hieronder) zijn werkzaam in de uitvaartbranche en vertellen over hoe deze met haar tijd mee gaat.

“Uitvaarten worden steeds persoonlijker en individueel vormgegeven, dat komt overal terug. Van rouwkaart tot kleding in de kist, van de muziek tijdens de plechtigheid tot een afscheidsritueel: alles is op de overledene afgestemd. Daardoor horen we minder Bach en meer persoonlijke favorieten. Soms liggen, als de overledene hield van harde muziek, de oordopjes zelfs al klaar. Veel meer dan vroeger wordt gekeken naar hoe iemand in het leven stond en wat voor een afscheid daarbij past. Het leven mag gevierd worden.”

De koffietafel is verleden tijd

“Koffie en cake serveren na de dienst is niet meer de standaard. Toasten met champagne kan ook, of soms worden er hele buffetten geserveerd. Daarnaast zie je dat de condoleance niet altijd meer plaatsvindt in een uitvaartcentrum, maar dat mensen uitwijken naar een andere locatie, bijvoorbeeld een restaurant. Tegelijkertijd lijken uitvaartcentra steeds meer op horecagelegenheden waar qua catering alles bespreekbaar is. Omdat het persoonlijke aspect zo belangrijk is wordt veel vooraf, bij leven, besproken.”

Symboliek en rituelen

“De religieuze betrokkenheid neemt al jaren af, maar men is wel op zoek naar nieuwe zingeving. Daardoor zie je de opkomst van een ritueel begeleider; iemand die samen met de nabestaanden op zoek gaat naar symboliek en een passend afscheidsritueel. Als een soort ceremoniemeester die het levensverhaal vertelt en verschillende sprekers begeleidt.”

Digitale media

“De opkomst van digitale media is ook in de uitvaartbranche merkbaar. Zo bestaan er plekken om online te condoleren en worden er vaak foto’s getoond tijdens de dienst, maar digitale media wordt ook ingezet om een uitvaart vast te leggen. Bijvoorbeeld door het inhuren van iemand die foto’s of video’s maakt. Voor de nabestaanden, die de dag vaak in een roes beleven, is dat een fijne manier om het nogmaals te beleven.”

Een duurzame uitvaart

“Ook in de uitvaartbranche is voor duurzaamheid steeds meer aandacht. Zo bouwde DELA een crematorium met een elektrische crematieoven, in plaats van een gasoven, en zet Yarden zich in om resomeren mogelijk te maken in Nederland. Bij dit duurzame alternatief voor cremeren en begraven wordt het lichaam opgelost in vloeistof, waarbij er een waterige vloeistof en een schoon, wit poeder overblijven. Daarbij zie je vaker duurzame keuzes omtrent kisten, monumenten op het graf en het vervoer naar de laatste rustplaats. Passend in die trend is de natuurbegrafenis in opkomst, waarbij lichamen begraven worden in een daarvoor bedoeld stuk natuur, in plaats van op een traditionele begraafplaats.”

Roos Zwetsloot

Roos Zwetsloot is directeur uitvaartzorg bij Monuta en gelooft in een zo persoonlijk mogelijke uitvaart. “De manier waarop we tegenwoordig in het leven staan past bij hoe de uitvaarten nu zijn: alles kan en alles mag.”

Sabrina Franken

Sandra Franken, directeur Uitvaartverzorging bij Yarden, ziet dat de uitvaartbranche een inhaalslag maakt. “Mensen willen het leven vieren, bijvoorbeeld met een uitbundige plechtigheid met eten, drinken en muziek.”

Sandra Schellekens

Sandra Schellekens is directeur uitvaartverzorging bij coöperatie DELA en doet haar werk met veel voldoening. “Tegenwoordig is alles bespreekbaar. Willen mensen een heel diner, rockmuziek of toasten met champagne? Het kan allemaal en het gebeurt steeds vaker.”