Scheiden: het slechtste dat u kunt doen voor uw pensioen

Als u gaat scheiden, dan kunt u zomaar de helft van uw pensioen kwijtraken aan uw ex-partner. Uw pensioeninkomen kan dan dus flink dalen, met mogelijk verstrekkende gevolgen. Misschien kunt u dan bijvoorbeeld de huur of hypotheeklast niet meer betalen en moet u op zoek naar een andere woning in een krappe woningmarkt.

Bij een scheiding heeft u allebei recht op de helft van het pensioen van de partner. Dit staat in de wet. Het gaat alleen om het pensioen dat u opbouwde tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap. Deze verdeling heet ‘pensioenverevening’.

De wet stelt dus dat de aanspraken op ouderdomspensioen die tijdens het huwelijk of de relatie zijn opgebouwd, in beginsel gelijk moeten worden gedeeld. Maar u kunt het ook anders verdelen. In gezamenlijke overeenstemming mag u hiervan afwijken. U kunt bijvoorbeeld allebei het eigen pensioen houden, wat als voordeel heeft dat u bij keuzes als korter of langer werken niet afhankelijk bent van uw ex-partner. Dit kunt u vastleggen in de huwelijkse voorwaarden of het echtscheidingsconvenant.

Opbouwbasis of risicobasis

Vaak is in een pensioenregeling ook een nabestaandenpensioen geregeld. Hierbij is het van belang of dit pensioen op opbouwbasis of risicobasis is verzekerd. Bij een risicobasis vervalt het recht op partnerpensioen bij de scheiding. Is er sprake van opbouwbasis, dan gaat het tot het moment van scheiding opgebouwde nabestaandenpensioen geheel naar de ex-partner. Dit noemen we ook wel bijzonder partnerpensioen. Uw ex-partner krijgt dit bijzonder partnerpensioen vanaf het moment dat u overlijdt totdat hij/zij zelf overlijdt. Gaat u uit elkaar en bent u niet getrouwd of u heeft geen geregistreerd partnerschap, dan maakt u zelf afspraken over de verdeling van uw pensioen. U kunt dat bijvoorbeeld bij aanvang van het samenwonen in een samenlevingscontract regelen.

Informeer uw pensioenfonds op tijd!

De pensioenuitvoerder betaalt het pensioen uit aan u en uw ex-partner. De rechter hoeft hier geen beslissing over te nemen. U moet dit wel binnen twee jaar na de scheiding met een mededelingsformulier aangeven bij uw pensioenfonds.

‘Geef het binnen twee jaar aan bij uw pensioenfonds!’

Ontvangt de pensioenuitvoerder het formulier te laat? Dan moet u het pensioen zelf verdelen met uw ex-partner. De partner die het pensioen opbouwde, betaalt aan de ander een deel van het pensioen.

De nieuwe pensioenwet bij scheiding

De huidige wetgeving zal naar verwachting in 2027 worden vervangen door de nieuwe pensioenwet bij scheiding. Belangrijke wijzigingen hierin zijn de volgende:

• De ex-partner die recht heeft op een deel van het pensioen krijgt automatisch een eigen pensioenrecht. Dat heet ook wel ‘conversie’. De ex-partner kan dan zelf bepalen wat er met dat deel van het pensioen wordt gedaan en is daarmee niet meer afhankelijk van de ander. De ex-partner kan nu bijvoorbeeld zelf bepalen wanneer het pensioen moet ingaan. In het huidige systeem is conversie ook mogelijk, maar dan moet daar expliciet voor worden gekozen.
• Heeft de pensioenregeling een nabestaandenpensioen op opbouwbasis? In de nieuwe wet hebben allebei de ex-partners recht op de helft van het partnerpensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. In de huidige wet gaat nog het gehele nabestaandenpensioen dat is opgebouwd voor én tijdens het huwelijk naar de ex-partner die het pensioen niet opbouwde.